Ramai penyewa di Malaysia fikir proses menyewa itu mudah: tengok rumah, bayar deposit, tandatangan perjanjian, siap. Tetapi kebanyakan masalah sewa bukan datang daripada rumah itu sendiri — ia datang daripada perjanjian yang penyewa tidak periksa betul-betul.

Kalau anda sedang cari rumah sewa, atau mahu sambung kontrak, ini 7 perkara yang penyewa selalu terlepas pandang, tetapi akhirnya menimbulkan masalah, pertengkaran, dan potongan deposit yang tidak dijangka.

1. Terma Deposit yang Tidak Jelas

Penyewa selalunya cuma tengok jumlah deposit. Tetapi perkara yang lebih penting ialah:

• Apa yang boleh ditolak daripada deposit
• Apa maksud “susutan biasa” (fair wear and tear)
• Bolehkah deposit digunakan untuk bulan terakhir?
• Berapa lama tempoh pemulangan deposit?
• Bil atau dokumen apa yang perlu diserahkan?

Inilah punca ramai penyewa bertengkar tentang potongan deposit dan kelewatan pemulangan.

Tip: Jika terma tidak jelas, minta ia ditulis dengan terperinci. Template lengkap seperti pek perjanjian DIYA memudahkan penyewa faham proses refund dan jenis potongan yang dibenarkan.

2. Hak Pemilik Rumah untuk Masuk ke Premis

Ramai penyewa ingat tuan rumah mesti minta izin.
Tapi sebenarnya, peraturan ini bergantung pada apa yang tertera dalam perjanjian.

Periksa dengan teliti:

• Berapa jam notis diperlukan (12? 24? 48?)
• Adakah tuan rumah boleh masuk untuk pemeriksaan atau pembaikan
• Berapa kerap viewing dibenarkan pada 30 hari terakhir
• Adakah terdapat klausa yang membenarkan kemasukan tanpa notis (ini bahaya)

Masalah privasi selalunya berlaku apabila terma ini tidak jelas.

Tip: Perjanjian yang adil perlu menjelaskan notis bertulis dan masa yang munasabah — bukan kemunculan tiba-tiba di depan rumah.

3. Tanggungjawab Penyelenggaraan Aircond & Peralatan

Masalah aircond adalah antara punca kos tambahan yang paling biasa untuk penyewa.

Anda perlu tahu dengan jelas:

• Siapa yang kena servis aircond
• Berapa kerap perlu servis
• Siapa bayar jika motor rosak
• Siapa tanggung kos pembaikan peti sejuk/mesin basuh
• Siapa bertanggungjawab atas paip bocor atau saluran tersumbat

Banyak perjanjian dari internet tidak menghuraikan perkara ini dengan jelas — akhirnya penyewa menanggung kos yang sepatutnya bukan tanggungjawab mereka.

Tip: Versi perjanjian pro-penyewa DIYA meletakkan pembaikan besar di bawah tanggungjawab tuan rumah, jadi penyewa tidak dituntut membaiki kerosakan besar yang bukan berpunca daripada mereka.

4. Peraturan Haiwan Peliharaan — Walaupun Tuan Rumah Kata “Boleh”

Ramai penyewa tak tahu: JMB/MC boleh override persetujuan tuan rumah.

Maksudnya:

• Walaupun tuan rumah benarkan kucing/anjing
• Pihak pengurusan boleh tetap melarang
• Atau hanya benarkan kucing indoor
• Atau mengenakan denda

Ramai penyewa hanya tahu tentang larangan ini apabila sudah terkena.

Tip: Dapatkan pengesahan bertulis daripada tuan rumah dan peraturan rasmi JMB sebelum bawa haiwan masuk.

5. Polisi Penamatan Awal (Early Termination)

Ini salah satu bahagian yang paling selalu disalah faham.

Ramai penyewa tidak sedar bahawa:

• Mereka boleh dikenakan bayaran untuk baki penuh kontrak
• Notis tidak bermaksud mereka bebas daripada bayaran
• Deposit mungkin terbatal
• Mereka mungkin perlu cari penyewa ganti
• Tiada pengecualian untuk pindah kerja atau kecemasan keluarga

Tip: Cari klausa yang jelas tentang:

• Tempoh notis
• Jumlah pampasan
• Sama ada kes tertentu (relocation, kesihatan) dapat pengecualian

Pek DIYA versi pro-penyewa mengandungi klausa penamatan awal yang lebih adil dan jelas.

6. Peraturan Sublet & Sewa Pendek (Airbnb)

Walaupun anda tak plan nak buat Airbnb, klausa ini tetap penting.

Sebab:

• Bagi kawan duduk seminggu mungkin dianggap sublet
• Biar saudara tinggal lama boleh dianggap tukar penghuni
• Ada tuan rumah boleh tamatkan kontrak serta-merta
• JMB banyak buat pemeriksaan terhadap akses masuk

Tip: Fahami beza antara “tetamu bermalam” dan “penyewaan semula”. Ia perlu dinyatakan dengan jelas dalam perjanjian.

7. Syarat Pembaharuan & Kenaikan Sewa

Bahagian ini selalu disedari bila sudah terlambat.

Periksa:

• Bila perlu mohon renew (30? 60? 90 hari?)
• Adakah anda ada hak pertama untuk renew (sangat penting)
• Berapa maksimum kenaikan sewa
• Apa berlaku jika tuan rumah tidak membalas
• Adakah kontrak bertukar kepada month-to-month automatik

Klausa pembaharuan yang jelas melindungi penyewa daripada tekanan saat akhir dan kenaikan sewa mendadak.

Tip: Tandakan tarikh notis renew dalam kalendar anda. Terlepas tarikh ini boleh menyebabkan anda hilang hak rundingan.

---

Kesimpulan

Perjanjian sewa bukan sekadar dokumen untuk cukup syarat.
Ia menentukan:

• Hak anda sebagai penyewa
• Tanggungjawab anda
• Perkara yang boleh ditolak dari deposit
• Bila tuan rumah boleh masuk
• Kenaikan sewa
• Cara keluar kontrak tanpa rugi besar

Kebanyakan masalah berlaku kerana penyewa tak sempat baca butiran penting.

Sebab itu pek perjanjian sewa dwibahasa DIYA direka supaya jelas, mudah faham, dan praktikal, dengan panduan lengkap yang menerangkan setiap klausa dalam bahasa yang mudah.

Dengan pemahaman yang betul, anda boleh menyewa rumah dengan lebih yakin — tanpa kejutan yang tidak dijangka.